Canlı Nedir?; Hücresel Yapı ve Beslenme; Solunum, Boşaltım ve Metabolizma; Büyüme, Gelişme ve Üreme; Hareket, Homeostazi ve Adaptasyon

Canlıların Ortak Özellikleri

Biyoloji

Canlıların Ortak Özellikleri

Canlıların temel özelliklerini ve yaşamın sırlarını keşfedin.

İçindekiler

• Canlı Nedir?

• Hücresel Yapı ve Beslenme

• Solunum, Boşaltım ve Metabolizma

• Büyüme, Gelişme ve Üreme

• Hareket, Homeostazi ve Adaptasyon

Canlı Nedir?

Çevremizdeki bir ağaç ile bir taş arasındaki farkı hiç düşündünüz mü? Canlılar; büyüme, beslenme ve üreme gibi belirli özellikler sergileyerek cansız varlıklardan ayrılırlar. Bu derste, tüm canlıların paylaştığı temel özellikleri keşfedeceğiz.

Şehir ve doğa arasındaki canlılık farkı.

Ortak Özellikler Nelerdir?

• Hücresel yapı: Bakteri de insan da hücreden.

• Beslenme: Bitkiler fotosentez yapar, hayvanlar avlanır.

• Üreme: Nesilleri eşeyli veya eşeysiz sürdürürler.

• Uyarılara tepki: Bitkinin güneşe yönelmesi, hayvanın kaçması.

Hücresel Yapı

Tüm canlılar, yaşamın temel birimi olan hücre veya hücrelerden meydana gelir. Örneğin, bakteriler tek hücreli canlılar iken, insanlar trilyonlarca hücreden oluşan çok hücreli organizmalardır. Bu hücresel düzenleme, canlılığın en temel ortak özelliklerinden biridir.

Hücreler: tüm canlıların temel yapı taşı, çoğalır.

Beslenme: Enerji Kaynağı

Tüm canlılar, yaşamsal faaliyetlerini sürdürmek için enerjiye ve hücrelerini inşa etmek için yapı taşlarına ihtiyaç duyar. Bu temel gereksinimleri beslenme yoluyla karşılarlar; örneğin, bitkiler fotosentez yaparak kendi besinlerini üretirken, insanlar ve hayvanlar dışarıdan besin alarak enerji elde eder. Alınan bu besinler, büyüme, gelişme, hareket ve üreme gibi tüm yaşamsal süreçler için yakıt görevi görür.

Bitkiler fotosentez ile kendi besinlerini üretir.

Sağlıklı beslenme: Yaşam için enerji ve yapı taşları.

Ototrof Beslenme

Ototrof canlılar, kendi besinlerini inorganik maddelerden kendileri üretirler. Bu süreç genellikle fotosentez (bitkiler, algler) veya kemosentez (bazı bakteriler) ile gerçekleşir. Örneğin, ayçiçeği güneş ışığını kullanarak kendi şekerini sentezler.

Bitkiler güneş ışığıyla kendi besinlerini fotosentezle üretir.

Heterotrof Beslenme

Heterotrof canlılar, kendi besinlerini üretemeyen organizmalardır. Bu nedenle, enerji ve yapı maddesi ihtiyaçlarını diğer canlıları tüketerek veya organik atıkları ayrıştırarak karşılarlar. Örneğin, insanlar et ve sebze yerken, aslanlar antilop avlar, mantarlar ise ölü bitki ve hayvan kalıntılarını parçalar.

Ayrıştırıcılar: Kompost yığını, besin döngüsünü gösteriyor.

Solunum

• Oksijenli solunum, oksijenle besinlerden bol enerji (insanlar).

• Oksijensiz solunum, oksijensiz ortamda daha az enerji (bakteriler).

• Fermantasyon, oksijensiz solunumun özel bir türüdür (maya).

• Canlılar, yaşamsal faaliyetleri için bu yolla enerji üretir.

Boşaltım

Canlılar, metabolik faaliyetler sonucunda oluşan atık maddeleri vücutlarından uzaklaştırır. Bu sürece boşaltım denir ve iç dengeyi (homeostazi) korumak için hayati öneme sahiptir. Örneğin, insanlar böbrekleri aracılığıyla idrarla üre gibi atıkları atarken, bitkiler yaprak dökümüyle bazı atıkları uzaklaştırır.

Böbrekler: metabolik atıkları idrarla uzaklaştıran organlar.

Canlıların Ortak Özellikleri

Canlı Nedir?; Hücresel Yapı ve Beslenme; Solunum, Boşaltım ve Metabolizma; Büyüme, Gelişme ve Üreme; Hareket, Homeostazi ve Adaptasyon

Bu slaytı görenler şunları da beğendi...